9.Yüzyıl'dan 13.Yüzyıl'a İlk Rus Yıllıklarında Türkler

Karadeniz’in kuzeyi veya Güney Ukrayna (o dönemde Rusya) bozkırlarında 9-13. yüzyıllar arası yaşanan tarihin en canlı kaynakları hiç şüphesiz ki ilk Rus Yıllıklarıdır. Bu Yıllıklar bir taraftan Hz. Nuh’un Tufan’dan sonra dünyayı üç oğlu arasında paylaştırmasından başlayıp, Kiyev Rusyası’nın kuruluşuna, yükselişine ve Moskova Çarlığına giden süreci anlatmışlar; diğer taraftan da yaklaşık iki buçuk asır boyunca bu bozkırlarda en amansız komşuları ve râkipleri olan Hazar, Bulgar, Peçenek, Uz, Berendi, Karakalpaklı ve Kuman/Kıpçaklara âit ilk bilgileri aktarmışlardır. Bu yönleri ile de İslâmiyet öncesi dönemde bu coğrafyada gerek devlet kurarak gerekse boylar halinde yaşayarak varlıklarını güçlü bir şekilde hissettiren bu Türk boylarının siyasî tarihleri açısından en önemli kaynaklar olarak kabul edilmişlerdir.
“Karadeniz’in Kuzeyi” olarak adlandırılan bu sahada bulunan İtil, Kuban, Ten, Özi, Turla nehirleri Türk boyları için sundukları yaşamaya elverişli şartlar sebebiyle büyük bir öneme sâhip olmuşlar ve bu Türk boylarının burada güçlü siyasi ve kültürel bir birlik ortaya koymalarını sağlamışlardır. Bu dönemde ve bölgede en fazla ilişki içerisinde bulundukları millet ise şüphesiz ki Slav/Ruslar olmuştur. Zamanla hem Slav/Rusların hem de Türk boylarının bu bölgenin daimî sahibi olmak için verdikleri mücadele her iki milleti karşı karşıya getirmiş ve yüzyıllar boyunca sürecek çetin bir ilişkinin yaşanmasına sebep olmuştur ki yıllıklardan da görüldüğü üzere bu mücadele Altın Orda’ya kadar yaklaşık 3,5 asır sürmüştür. Kitabımızda yıllıkların başlangıcından Moğollara Rusya’yı istila etmelerinin önünü açan ve 1223/24’de yaşanan Kalka Meydan Muharebesine kadar olan döneme ait bilgiler aktarılmıştır.