Aslan Asker Şvayk ve Dünya Savaşı'nda Başından Geçenler

Aslan Asker Svayk, insanlik tarihinin en acimasiz savaslarindan birini, Ikinci Dünya Savasi’ni, tüm anlamsizliklari, gülünçlükleriyle yerden yere vuran bir yergi basyapiti. Çek yazar Jaroslav Hašek’in, savas çigirtkanligini, militarizmi, devlet buyurganligini gözünün yasina bakmadan elestirdigi bir mizah klasigi. Svayk ise dünya edebiyatinin en unutulmaz karakterlerinden biri.
Iste, Hašek’in kahramani Svayk, Prag’da bir yandan soysuz hilkat garibelerini millete soylu köpekler diye yutturmakla, bir yandan da dizlerindeki romatizma agrilariyla ugrasirken, kendini birden böylesi bir bogazlasmanin içinde bulur. Ama Aslan Asker Svayk romaninda, bu uluslararasi kapismanin yani sira, Çek ulusunun Avusturya Imparatorlugu’na, Habsburglarin egemen kilmaya çalistigi Alman dili ve kültürüne karsi gösterdikleri direnisin, verdikleri bagimsizlik savasiminin gündelik yasamdaki yansimalarini da izleriz; kuskusuz, Hašek’in her zamanki ince alayciligiyla. O yüzden, Aslan Asker Svayk, savasa karsi apaçik bir edebî manifesto olmasinin yani sira, Avusturya ve Alman buyurganligina karsi Çek kültürünün benzersiz bir kafa tutusudur.
CELÂL ÜSTER