Cephe Arkadaşı - Çanakkale Cephesi'nde Bir İstanbullu

"Ve bu [Çanakkale Müdafaasi] öyle mukaddes bir müdafaa ki Müslümanlari cidden zîsan eylemektedir. Türbe-i pür-nûr-i Muhammedî'de uçan meleklerin aglayarak muavenete kostuklari Türk'ün harikalar nevinden icat ettigi [yaptigi] bu müdafaa arasinda bulunmak, bundan fedakârane ölmeyi istememek bilmem kâbil olabilir mi?" -Mehmet Halit Bayri-Çanakkale Bogazi'na denizden taarruz ilk olarak 19 Subat 1915'te, Bogaz giris istihkâmlarinin bombardimani ile baslar, 18 Mart 1915'teki nihai taarruz ile sona erer. Artik sira kara harekâtindadir. 25 Nisan'da baslayan kara çikarmasi çok siddetlidir. Cepheden acil olarak istenen 16. Tümen'in 125. Piyade Alayi ile bir dag topçu taburu 4 gemi ile 26 Nisan aksami yola çikarilir. 16. Tümen'in diger 2 alayi ile topçu alayi, Sirkeci Tren Istasyonu'ndan demiryolu ile Uzunköprü'ye, oradan da yürüyerek Kesan üzerinden ayni gün cepheye gönderilir. O gün trenle cepheye sevk edilen askerlerden biri de Lokman Erdemir'in yayina hazirladigi bu hatiratin yazari Mehmet Halit Bayri'dir. Türk halkbilimi arastirmalarinin öncüsü sayilabilecek isimlerden biri olan Mehmet Halit Bayri, Birinci Dünya Savasi yillarinda askerlik görevini yedek subay olarak Çanakkale Cephesi'nde yapar. Bayri, daha sonra Cephe Arkadasi adini verecegi ve zaman zaman gördüklerini çizimleriyle de tasvir ettigi hatiratini 16 Mayis 1915 tarihinde yazmaya baslar. Henüz 19 yasinda bir genç olarak, Istanbul disinda yasamin nasil oldugunu bilmeyen Mehmet Halit, bütün yol güzergâhinda ve cephede yasadiklarini en yakin dostu bildigi Cephe Arkadasi'na anlatir. Hep askerî yönüyle gündeme gelen Çanakkale Savaslarini, bir de Istanbul sevdalisi bir edebiyatçinin kaleminden okumak ister misiniz? (Tanitim Bülteninden)