Res Publica Platon'dan Skinner'a Antik ve Modern Düşünce

Antik Yunan’dan günümüze iyi bir toplum idealinin ideal yönetim tarzi olarak düsünülen res publica’nin, yani cumhuriyetin temel özellikleri ve ilkelerine dair farkli yorum ve anlayislarin tartisildigi kitapta, Machiavelli’den Kant’a, Rousseau’dan Spinoza’ya ve gene çagdas yazarlardan Arendt’den Pettit’ye, Skinner’a dek bu konuda önemli tespitlerde bulunmus düsünürlerin rehberliginde demokrasi, anayasa, bireysel hak ve özgürlükler, devlet-toplum-birey iliskileri, sosyal adalet, ortak refah, hukukun üstünlügü, kuvvetler ayriligi, temsilî karar verme süreçleri vb. gibi pek çok kavram ve düsünce ele alinmaktadir. Bahsi geçen tartismada üç ana tema dikkat çekici: Res publica uzun bir süre devlet ya da mesru yönetim gibi bir anlamda kullanildi. Ancak Erken Rönesans’tan itibaren devlet ile res publica arasindaki teorik örtüsmenin geriledigi ve cumhuriyet kavraminin bugünküne yakin bir anlamda kullanilmaya basladigina taniklik ediyoruz. Bu hatirlatma demokrasi ve cumhuriyetin modern zamanlarda birbirlerini ikame eden kavramlar olarak görülmesi aliskanliginin soy kütügünü ortaya koyuyor.Bir diger önemli tespit cumhuriyetçilik-liberalizm iliskileri baglaminda ortaya çikiyor. Metin içerisindeki çalismalara bakarak rahatlikla söylenebilir ki, Montesquieu ve Kant gibi örnekler bakimindan liberal, Spinoza, Rousseau ve Arendt gibi düsünürler açisindan ise anti-liberal bir cumhuriyetçilik var. Tabii liberal cumhuriyetçilik ve anti-liberal cumhuriyetçiligin pek çok noktada birbirlerine eklemlenebildigi tarihsel bir olgu. Yurtseverlik ideolojisi bahsi geçen eklemlenmenin en bilinen örneklerinden biri. Res Publica içinde son olarak Pettit ve Skinner’in çalismalarinda kristalize olan Neo-Romaci cumhuriyet anlayisa dikkat çekiliyor. Pettit ve Skinner modern cumhuriyetçilik tartismalarinin merkezinde yer alan iki düsünür. Neo-Romaci anlayisin en özgün yani ise negatif özgürlük-pozitif özgürlük ikiligini asan özgürlük anlayislari.